ایران دیروز

ایران دیروز

ایران دیروز

ایران دیروز

سئ مئ ره شعری از استاد کیومرث امیری شاعر نام آشنای لکستان

رییم که ت ئار بان پیلی خیراوی = گذرم بر پل خرابه ای افتاد

حالیم به د حال بی ئاژ بو گه ناووی = حالم از بوی بد گندابی به هم خورد

بو گه زه نده و گه ن خه ر توپی بین چال = بوی بد و گزنده ای، گویی بوی مردار خر

و...

رییم که ت ئار بان پیلی خیراوی = گذرم بر پل خرابه ای افتاد

حالیم به د حال بی ئاژ بو گه ناووی = حالم از بوی بد گندابی به هم خورد

بو گه زه نده و گه ن خه ر توپی بین چال = بوی بد و گزنده ای، گویی بوی مردار خر

تو بوش سه د  ره مه ت و بو گه ن میردال= تو بگو صد رحمت بر بوی گند مردار

مین گاز ئار ماشین تیلاش ویرو دویر= بر سرعت اتومبیلم افزودم در تلاش برای فراراز آن بوی گند

بو گه ن وه شونمه چوی سه گ پاچه گیر = بوی گند چون سگ پاچه گیر بدنبالم دست بردار نبود

فیکریم ناراحه ت حایلم بد حال بی = افکارم آشفته و حالم بد شده بود

یه بو گه ن لاشه کامیین میردال بی = این بوی بد لاشه کدامین مردار بود

لاشه کام حییوان وییره مه نه بی = لاشه ی کدام حیوان در اینجا افتاده بود

بو گه ن میردالیش دونیا گیرته ووی = که بوی گند مردارش همه جا را گرفته بود

جاده و و جامیان کول ئاژ ویریم چی = جاده و جایگاه را همگی فراموش کردم

یه بو گه ن لاشه کام خه ر توپی بی = این بوی گند مردار لاشه ی کدام خر بود

وه دیله ی خه م بار سینه ی پیر ئاژ خه م= با دلی غمبار و سینه ای پر از غم

چیم سیریه ر سیراو سی یمیره بیکه م = رفته بودم از سراب سیمره دیدن کنم

مانگه شووی بی ته ک و ته نیا بیم = شب مهتابی و من تنهای تنها بودم

کافیر نه ووینی به دبه ختی مین دیم = کافر هم نبیند بدبختی که من مشاهده کردم

هه ر جای پام نییا هه ر وویرانی بی = هر کجا قدم نهادم ویرانه بود

نیشانی ئاژ سیراو سی یمیره نه ووی = نشانی از سراب سیمره دیده نمی شد

لاشه سی یمیره چوی میرده ماران = لاشه ی سیمره چون مار مرده ای

سه ر تیلیاویتی کیرمه ل داووی گیان = سرش له شده بود و کرمها به بدنش زده بودند

لاشه که تیوتی په خش بی و پیلاش = لاشه اش افتاده و تکه تکه شده بود

ژیووه ژیوو کیرم ئاژ سه ر تا وه پاش = در سراسر بدنش کرمها می لولیدند

ویتیم سی یمیره هه لورکی تاریخ = گفتم سیمره گهواره ی تمدن

ریشه ت چوی که ته ور ئاژ بینچینه وبیخ = چگونه شد که ریشه ات از بیخ و بن درآمد

یه لاشه تونه وئه یتور که تییه = این لاشه ی توست که چنان فتاده است

پیر گولاوانیت گه ن و گوتال بیه = گودالهای تو از آت و اشغال پر شده است

ده م حوشیک و پیلاس کو شوره ی ئاویت = دهانت خشک و پلاسیده است سر و صدای آبهایت کو

کی ئای ناهاته کیردیه وه باویت = چه کسی چنین مصیبتی را برای تو رقم زد

ئانی زه م زه مه ی تافی تیژئاویت= کجاست زمزمه ی آبهای تند و خروشانت

کوچی هاف و هوف گیژ و گیرداویت= سر و صدا و هیاهوی گردابهای تند و پرخروشت کو

هیله ی چوی ئاسبه ل واهارانیت کو = شهیه ی مانند اسبهایت در فصل بهاران کو

نیرک نارک نه ره ته ی زیمسانانیت کو = نعرته های فصل های زمستانهایت کجاست

هیله ی لافاووه ل به رز و بالات کو= شهیه ی سیلابهای بلند و سرکش تو کو

ماهی یه ل ره نگین قیزیل ئالات کو = ماهی های زیبای قزل آلای تو کجاست

لاشه ت چوی ووی تور بی ناز مه نییه= لاشه ات چرا اینگونه بی احترام افتاده است

چووی سه ردار مه قلوب خیجیل که تیه = چون سرداری شکست خورده، بی قرب افتاده است

یه چوی ئاگیر چی ئار زه ل کووانیت = چرا و چگونه  در نی زارهایت آتش افتاد

گه ناو کو بیه ئار گولاوانیت = آشغال جمع شده است د رگودالهایت

کو چین گولاوه ل قوویل بین ئار بینیت = کجا رفت گودالهای ژرف و پیچ در پیچ تو

که نییه ل زولال چوی چه م قیرژینگت = چشمه های زلالت که آبشان به زلالی چشم قرچنگ بود

چووی نیمای بو خوش داره ل سیرنجیک = چگونه بوی خوش درختان سنجدت به مشام نمی رسد

سه ر ئاو یه ک دیریا چووی باخ ی تویریک = باغهای گلی که سر در هم کرده بودند

داره ل گولاوی سیف و ئه ناریت کو= درختان گلابی و سیب و انارت کجاست

خاک پوزی ژیره ژه ل هوسه زاریت کو = بازی کبکهای در ساحل هایت کو

کو سوزی واهار چوی باخ به هه شتیت = کجاست سبزه زارهای چون بهشتت در بهاران

خه مزه ی نازاران سیر گیلگه شتت = به ناز و غمزه خرامیدن عزیزانی که به تماشای تو می آمدند

ئه تیر گولباخی گول زارانیت کو = عطر گلهای باغهایت کجاست

بو شویت و شوده ر کینارانیت کو = بوی خوش شوویت و شبدر ساحلهایت کجاست

 

یه چوی لاشه تو وه کویان مه نه = چگونه است که جنازه ات در کوهها مانده است

چوی باز شه ش دانگ په ر و پوت که نه = مانند شاهین ششدانگ پرهایت ریخته است

یه چوی ده رمه نه و خیجیل مه نینه = چرا اینگونه درمانده و خجلت زده شده ای

قاتیلیت کی بی کی قور که نینه = قاتل تو کیست، چه کسی مرگت را باعث شده است

ئیی جور میردینی که ی وه تو باوه = این جور مرگی کی در شان توست

ئازیه تی مه رگیت کویه ل په راوه =  کوههای پراوعزادار مرگت هستند

په راو بی سیتیون ئه دشان که رده ن = پراو و بیستون عهد بسته اند

ره خت سی بیپوشین داوار وه گه رده ن = رخت سیاه بر تن کنند و ( داوار) سیاه به گردن آویزند

شرط بو دوما تو هه ر ئازیه تی بوون= عهد باشد که بعد از تو برای همیشه عزادار بمانند

سینه بیده ن چاک سوره ت وه ناخون = سینه چاک زنند و با ناخن صورتهایشان را بخراشند

تیرسیم دوما تو هوش بیکه ن مه دهوش= ترسم بعد از تو هوشیاری از دست بدهند

ئاگیره ل کور بون ئاتیشگال خاموش= آتشها و آتشگاهها همه خاموش شوند

تیرسیم دوما تو قالی به ر پا بو= می ترسم بعد از تو غوغایی بر پا شود

له شان بیکه ووی کو ئار بان کو= جنازه ی بسیاری روی هم تلنبار شود

تیرسیم سازینه ل دی ساز نه ژه نین = می ترسم سرناچی ها دیگر سرنا ننوازند

ژینه ل ره خت شادی ئاژ ووه ر بیکه نین = زنها رختهای شاد و زیبایشان را از تن برون کنند

که دخودال جامیان دیاری نه که ن= کدخداها محل جدید ایل را تعیین نکنند

کیلاوچه رمییه ل ئایلجاری نه که ن = کلاه نمدی ها ایل کشی و شورش نکنند

تیرسیم دیته ل دی قاوه ل شور نه که ن= می ترسم دخترها هم دیگر گیسوان بلندشان را تاب ندهند

هه راتی لار و نازی و تور نه که ن = سربندهای سر را کج نگذارند، دیگر قهر و ناز از یاد ببرند

که ش و کوی حالی و خه لوه ت بیکه وین = کش و کمرها همه خالی و خلوت گردند

میره کیره و کور کور دان ئور نه چینین= بلدرچین و مرغ وحشی دانه برنچینند

تیریسم دوما تو ناوواریشتی بو= می ترسم بعد از کم بارانی باشد

دور خوه شی بیچو دوران زیشتی بو= دوران خرمی برود و دوران زشتی از راه برسد

زه مین شه ق بیری ئاژ ناوارانی= زمین ترک بردار از نبود باران 

بوسان چی بینی ده س ئار زیرانی= جالیزکار زانوی غم بغل کند

باخ بوسان حوشک بو و ناکامه وه = باغ و بوستانها ناگهان بخشکند

شه مامه بیچولیسی وه یارامه وه = دست انبوه ها بخشکند با درختانشان

گیلم حور ئاسمان ئاژ نساران نای= رعد و برق آسمان از کوهستانهای درسایه به گوش نرسد

ئاسمان قییز بیکی نیم ناز وواران نای = آسمان قهر کند و باران به نم نم نبارد

کیشتزاره ل تینی و خه ریک بیمینین = کشتزار ها تشنه و خجلت زده بمانند

کیشت کاره ل ره نج بی به ر بیکیشین = کشاورزان رنج بی حاصل نصیبشان شود

تیرسیم دوما تو بووه به د یاری = می ترسم بعد از تو بد بیاری روی بنماید

ئاوور هه ر بایو سه ر وواران ناواری = ابرها در آسمان پیدا شوند ولی بارانی نبارد

تیرسیم هولیران گیا سوز نه کی=  می ترسم در هلیلان گیاهی نروید

به رق چوی ئاگیر ئار ده ره شه ر دی = برق آتش وار دره شهر را نابود کند

چوی حورده جاره ل ئاگر ئه رین چی = مانند جای مزارع درو شده ی آتش گرفته

مایه شت حوار تا بان ره خت سی بیپوشی = دشت ماهی دشت سراسر رخت سیاه بر تن کند. (سوخته)

تیرسیم مه خمه ل کوی مه خمه ل بیکه نی=  می ترسم کوه مخمل کوه رخت مخملین از تن بیرون کند

ته ریان چه مه ری کوی یه شت بیژه نی= ترهان ساز عزای کوهدشت را بنوازد

ته م ته م وواران ئار کووی گه روین نه ی = باران به نوبت بر کوه (گرین) نبارد

سینه کووی چه رمی دی تویل زه رین نه ی = سینه کوه سفید دیگر رنگین کمان به خود نبیند

تیرسیم ئاوور واهار میل ئو تیله نه ی = می ترسم ابرهای بهاری توقف نکنند

پیله پاییزی ئه ر سی پیله نه ی = نخستین بارش بزرگ پاییزان بر (سی پله) نبارد

ناووارانی بو توفه وواران نای= بارندگی نباشد، آوای خوش بارش باران ها اتفاق نیافتد

گاره گار ژیره ژ وه  میرخزاران نای = آوای کبکها از مرغزاران به گوش نرسد

زیمسان بای بیچو ووه ره لیولان ناو = زمستان بگذرد و برف و کولاکی اتفاق اتفاق نیافتد

حوشه وه ر ئاوه ل وه سه ر سیلان ناو= صدای برف آبها کنار سدها به گوش نرسد

تیرسیم که له باد وه خاکه لوی لان بو= می ترسم (کله باد) تبدیل به گرد و خاکی ناچیز شود

هه ر چه ی ووا پاییزه وه سویر شییتان بو= همه ی بادهای پاییزی به گردباد تبدیل گردند

داره ل خاپیر بون هه رکام وه فیرمی= درختان نابود شوند هر کدام به شکلی

کانوو کوس جووه ل ئاژ ریشی بیرمی= کوتاه و بلندی نهرها از بیخ و بن برکنده شوند

تیرسیم دوما تو قه ت سالی بو = می ترسم بعد از تو فحط سالی ببار آید

ناز و نیعمه ت ناو گیداو و ژاری بو = ناز و نعمتها از میان برود و فقر و فلاکت ها روی بنمایند

ئیران بیکه وی بی قورب بی هامال = سرزمین ایران بی احترام و تحقیر گردد

گیرفتار شه ر بون ئاولادیه زال = فرزندان زال به فلاکت دچار شوند

تیرسیم دوما تو دونیا وه تووین بو= می ترسم بعد از تو دنیا ویران شود

بی باوه میل حوور کور خو زه ووین بو= بی اصالتها زورگو و مردان خوب زبون شوند

تیرسیم دوما تو شه ره ل وویران بو = می ترسم بعد از تو شهرها ویران گردند

که ی خودا شه ره ل بی مایه گان بو= افراد بی مایه بزرگان شهرها شوند

تیرسیم دوما تو سه ر که ن بی باوه ل = می ترسم بعد از تو بی اصالتها پیشرفت کنند

مه ردم ئای ووسینه ی ووه رده بیگرنو ووه ر= مردم از گرسنگی آواره ی شهر و بیابانها شوند

بی باوه ل بی شوو دارای بیکه ن کو= بی ریشه ها بی اندازه ثروت جمع آوری کنند

که لین گوجه ری کول ئاژ ویر بیچو= بزرگی و کوچکی ها همه فراموش شود

تیرسیم بی باوه وه ل  له مان سیر بیکه ن = می ترسم بی ریشه ها شکم خود را سیر ببینند

داناو و دانیشمه ن کول دیلگیر بیکه ن= دانایان و دانشمندان را همه دلخور کنند

تیرسیم بی باوه ل حوکمرانی که ن= می ترسم بی پدر و مادرها حاکم شوند و حکمرانی کنند

ووه باوه خاسه ل شایه کومانی که ن= به خانواده های اصیل و مردمی طعنه بزنند

تیرسیم بی باوه ل ویژ ئه سیر بوینین= می ترسم بی ریشگان شکم خود را سیر ببینند

ناز ئاژ نازاره ل نازار نه کیشین= ناز عزیزان را خریدار نباشند

تیرسیم پیرت پیسه ل وه خاص بینیشین= می ترسم بی ارزشها به خرمی زندگی کنند

جاداره ل خه ریک حه سره ت بیکیشین= لایقان در عزلت حسرتمند بمانند

تیرسیم ناحه ق بو حاوال په رسی ناو= می ترسم ناحق حاکم شود و فریاد رسی نباشد

خاره ت بیرو بو وه دای ره سی ناو= غارت و چپاول ها باشد و دادرسی نباشد

تیرسیم دوما تو جیهان ویران بو= می ترسم بعد از تو جهان نابود شود

ئاژ تیره ف خودا ناهات ئیران بو= از جانب پروردگار نیآمد سرزمین ایران باشد


منبع: زبان و ادبیات لکی(پهلوی باستان)

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد